Dilateren
Dilateren is noodzakelijk als je kiest voor een vaginaplastiek.
Maar wat houdt het precies in? Dat lees je op deze pagina.
Over dilateren
Dilateren is noodzakelijk om je vagina open te houden (zowel de diepte als de breedte) na een vaginaplastiek. Hoe vaak en hoe lang je moet dilateren is afhankelijk van de zorginstelling waar je bent geopereerd en de operatietechniek die is gebruikt om de vagina te maken. Bovendien wordt dit beïnvloed door persoonlijke factoren zoals je leefstijl en hoelang geleden de operatie is uitgevoerd.
Daarom is het van belang dat je de bekkenbodemspieren goed leert aansturen. Deze spieren hebben namelijk invloed op plassen, ontlasten, seksuele activiteit en dilateren. De bekkenfysiotherapeut helpt bij het leren aansturen van deze spieren voor en na de operatie. Hieronder lees je wat de bekkenbodemspieren zijn, wat ze doen en hoe je ze kunt beoefenen. Daarnaast kan je extra uitleg vinden over de bekkenbodemspieren en dilateren in de animatievideo van Amsterdam UMC.
Wat is de bekkenbodem?
De bekkenbodem bestaat uit spieren en banden die de onderzijde van het bekken afsluiten. In deze spieren bevinden zich openingen voor de plasbuis, de vagina en de darm (zie bovenstaand figuur). Ook lopen er bloedvaten en zenuwen door de bekkenbodem heen.
Door middel van het aanpassen van je bekkenbodemspieren kan je je plas en ontlasting ophouden. Omgekeerd moeten deze spieren zich juist ontspannen om te kunnen plassen en ontlasten.
De bekkenbodemspieren spannen ook regelmatig aan bij seksuele activiteit, zoals tijdens een orgasme, maar moeten juist ontspannen om penetratie en dilatatie mogelijk te maken.
Gespannen bekkenbodemspieren
Als je de bekkenbodemspieren niet goed kan ontspannen of (onbewust) te veel aanspant, kan dat de openingen van plasbuis, vagina en anus vernauwen. Mogelijke oorzaken zijn stress, te lang of te vaak plas/ontlasting ophouden, negatieve gevoelens over het genitaal of een negatieve seksuele ervaring.
Een gespannen bekkenbodem kan leiden tot:- Problemen met plassen en ontlasten
- Problemen met dilateren
- Problemen met seks (zoals pijn of een gebrek aan opwinding)
- Pijnklachten
- Beter kunnen uitplassen en een gemakkelijkere stoelgang
- Meer ruimte bij het dilateren
- Goede doorbloeding (dat bevordert de wondgenezing)
Benodigde spullen
Om goed te kunnen dilateren heb je een aantal spullen nodig.
De dilatatieset
Je dient zelf een dilatatieset aan te schaffen en mee te nemen naar het ziekenhuis als je de vaginaplastiek operatie ondergaat. Als je twijfels hebt over welke set je het beste kan aanschaffen kan je contact opnemen met de instelling waar je operatie plaatsvindt. Het handigst is een set met verschillende diameters en zo mogelijk gelijke lengtes. Zie bovenstaande afbeelding voor een voorbeeld van een dilatatieset.
Een spiegel
Het is handig om een handspiegel of spiegel met standaard aan te schaffen die je tussen de benen kan zetten zodat je goed kan zien wat je doet.
Glijmiddel
Om soepel te kunnen dilateren heb je glijmiddel nodig. Kies bij voorkeur voor een geurloos product zonder siliconen, zoals amandelolie of een glijmiddel op waterbasis, verkrijgbaar bij de drogist.
Olie is iets stroever dan een glijmiddel op waterbasis, maar hoeft na gebruik niet uitgespoeld te worden. Glijmiddel op waterbasis kan je beter wel uitspoelen.
Heb je ook penetratieve vaginale seks (vanaf 3 maanden na de vaginaplastiek)? Dan kan je het beste condooms gebruiken die tegen olie kunnen. Gewone of latex condooms worden aangetast door de olie en kunnen daarom stukgaan. Je bent dan niet meer beschermd voor SOA’s of het HIV-virus.
Dilatatietechniek bij penisinversie en darm-vaginaplastiek
Dilateren bij een penisinversie-vaginaplastiek
Bij een vaginaplastiek met de penisinversie-techniek is dilatatie noodzakelijk om de diepte en breedte van de vagina te behouden. De maat dilator waarmee je start wordt bepaald tijdens de eerste keer dilateren na de operatie. Als de zwelling in het operatiegebied afneemt en de wondgenezing goed verloopt probeer je te dilateren met een grotere maat.
Na het inbrengen van de dilator probeer je gedurende 30 minuten druk te geven op het diepste punt van de vagina; dit mag geen pijn doen.
De meeste zorginstellingen in Nederland hanteren een schema waarin je het eerste jaar minimaal tweemaal per dag een half uur moet dilateren. Na een vaginaplastiek kan je er het beste vanuit gaan dat geregeld dilateren levenslang noodzakelijk blijft. De frequentie verschilt per persoon.
Dilateren bij een darm-vaginaplastiek
Bij een darm-vaginaplastiek is dilatatie vooral noodzakelijk om de overgang tussen huid en darm voldoende wijd en soepel te houden. In het algemeen wordt geadviseerd om te beginnen met een smalle maat van je dilatatieset. Breng de dilator in voorbij de overgang penishuid-darm en maak een draaiende/roerende beweging. Daarmee rek je de overgang geleidelijk op. Ook bij een darm-vaginaplastiek is het noodzakelijk om intensief te dilateren.
Spoelen na het dilateren
Spoel de vagina en de dilatatieset na het dilateren goed schoon, zodat er geen glijmiddel achterblijft. Het wordt vaak geadviseerd om de eerste 3-4 weken een oplossing van betadine en water te gebruiken. Hierna kan je overgaan op kraanwater.
Dilatatieschema
Het dilatatieschema is afhankelijk van de gebruikte operatietechniek en de locatie waar je bent geopereerd. Een voorbeeld van een dilatatie en spoelschema van het Amsterdam UMC kan je hier vinden.
Advies voor het dilateren
Hieronder vind je een aantal tips en adviezen voor dilateren:
- Probeer het dilateren te zien als een dagelijkse routine voor een zo goed mogelijk resultaat, zodat je er niet tegenop hoeft te zien.
- Wees geduldig: vaak ziet de vagina er niet direct perfect uit en het kan even duren voordat de vagina perfect functioneert.
- Neem ruim de tijd om te dilateren: het dilateren duurt een half uur per keer, maar met voorbereiding en naderhand spoelen kost het je in totaal wel 45 minuten.
- Neem voor praktisch advies contact op met de bekkenfysiotherapeut.
Problemen met dilateren?
Niet iedereen vindt het dilateren even makkelijk. Ondervind je problemen, dilateer dan liever een keer extra met een kleinere maat, maar stop in elk geval niet. Probeer spanning, zorgen en twijfels los te laten. Lukt het ook met deze tips niet om te dilateren? Dan kan je het best contact opnemen met een bekkenfysiotherapeut.
Deze tekst is aangepast op 12-10-2022
Volgende Stap
We raden je aan alle informatie stap voor stap door te nemen om een volledig beeld te krijgen van de verschillende behandelopties en het proces eromheen!
Terug naar overzicht
Buitenland
Wil je een genitale operatie ondergaan in het buitenland? Zorg dan dat je van te voren geïnformeerd bent over de gang van zaken in dat land.
