Voorbereiding op genitale operatie
Om in aanmerking te komen voor een geslachtsoperatie moet je goed geïnformeerd zijn en aan een aantal criteria voldoen. Hieronder staat een overzicht van de mogelijke (genitale) operaties voor vermannelijking:
- Hysterectomie: verwijderen van de baarmoeder
- Colpectomie: verwijderen van de vagina (alleen mogelijk na of samen met een hysterectomie)
- Metadoïoplastiek: maken van een penis van je bestaande genitaal
- Phalloplastiek: maken van een penis van weefsel elders van je lichaam
Algemene Voorwaarden Genitale Chirurgie
Er zijn meerdere masculiniserende genitale operaties die je kunt ondergaan. Om een inzicht te krijgen in de mogelijke behandelopties en het zorgpad kan je de animatievideo van Amsterdam UMC bekijken.
Voor een veilige operatie en het beste resultaat is het belangrijk om te voldoen aan een aantal voorwaarden:
- Je bent gestopt met roken;
- Je heeft een gezond gewicht (BMI-waarde > 18 en ≤ 30);
- Je kan goed plassen (goede plasfunctie);
- voor plasbuisverlenging: de vagina is verwijderd
Roken
Voor een veilige operatie en het beste resultaat wordt door de meeste zorginstellingen verplicht om niet te roken. Je kan vaak alleen op de wachtlijst worden geplaatst als je niet rookt. Roken vergroot namelijk de kans op wondinfecties, vertraagt de wondgenezing en geeft een verhoogde kans op het afsterven van (een deel van) de penishuid en/of de balzak. Bovendien leidt het tot ergere littekens en kan het zijn dat de penis minder goed functioneert, dit kan problemen met plassen en eventuele seksuele functies geven.
Gezond gewicht
Voor een veilige operatie en het beste resultaat heb je een gezonde BMI-waarde nodig. BMI staat voor Body Mass Index: de verhouding tussen je gewicht en lengte. In het algemeen geldt dat je BMI groter dan 18 en kleiner of gelijk aan 30 moet zijn om in aanmerking te komen voor een genitale operatie. Het is aangetoond dat mensen met overgewicht (BMI groter dan 30) tijdens en na een operatie een groter risico hebben op trombose, wondinfecties en vertraagde wondgenezing. Meer informatie over de verschillende complicaties kan je vinden bij metaïdoioplastiek en bij phalloplastiek.
Zelf je BMI berekenen? Dat kan op de website van het Voedingscentrum.
Goede plasfunctie
Het is belangrijk dat je goed kan plassen om een genitale operatie te kunnen ondergaan. De uroloog kan je plasfunctie beoordelen met een plastest (flowmetrie). Als blijkt dat je plasfunctie niet voldoende is, dan moet dit eerst worden verbeterd onder begeleiding van de uroloog.
Verwijderen vagina (colpectomie) als voorbereiding op plasbuisverlenging
Als je een metaïdoioplastiek of phalloplastiek met plasbuisverlenging ondergaat, moet voorafgaand aan de operatie de vagina verwijderd zijn/worden. Dit verkleint de kans op problemen aan de plasbuis. Meer informatie over de colpectomie vind je hier.
Hormoongebruik
De meeste zorginstellingen hanteren de regel dat je minimaal 1 jaar testosteron gebruikt moet hebben voor je een genitale operatie ondergaat. Hierdoor zijn je vrouwelijke hormonen genoeg onderdrukt. De dosering van de hormonen verschilt per zorginstelling.
Het hormoongebruik hoeft niet te worden aangepast voor een genitale operatie. Soms moet er tijdelijk gestopt worden met andere medicatie, zoals bloedverdunners, of wordt de dosis aangepast; je krijgt hiervoor instructies van de behandelaar of de anesthesist.
Extra Voorwaarden Phalloplastiek
Om in aanmerking te komen voor een phalloplastiek moet je, naast de algemene criteria voor genitale chirurgie, aan een aantal andere voorwaarden voldoen. Deze extra voorwaarden kijken of de donorhuid van elders op je lichaam (arm, been of flank) geschikt is voor de phalloplastiek:
- De donorhuid mag niet te dik zijn en moet een goede doorbloeding hebben.
- De donorhuid moet onthaard zijn
Dikte en doorbloeding donorhuid
De donorhuid is eigen huid die wordt gebruikt voor het maken van de penis. De huid kan afkomstig zijn van de onderarm, bovenbeen of flank. Deze huid mag niet te dik zijn. Als je het betreffende stuk huid vastpakt en optilt, mag de plooi niet dikker zijn dan 2 cm. De plastisch chirurg beoordeelt dit tijdens het consult op de polikliniek. Je kan de onderhuidse vetlaag proberen te verminderen met duurtraining (in het geval van uw bovenbeen betekent dit fietsen of hardlopen).
Ook de doorbloeding van de donorhuid wordt beoordeeld door de plastisch chirurg tijdens het consult op de polikliniek. Daarnaast wordt er gekeken naar eventuele littekens op de huid en wordt beoordeeld of dit een probleem vormt voor het maken van de penis.
Ontharing donorhuid
De meeste zorginstellingen raden aan om de donorhuid voor de plasbuis te ontharen voor de operatie. Dit kan noodzakelijk zijn om te voorkomen dat er haren groeien aan de binnenkant van de plasbuis. De plastisch chirurg bepaalt tijdens het consult op de polikliniek of dat voor jou noodzakelijk is.
Als ontharing van de donorhuid noodzakelijk is voor jou wordt geadviseerd ten minste 6 maanden voor de operatie te beginnen met het laten ontharen. Vaak zijn er namelijk meerdere behandelingen nodig. Definitieve ontharing gebeurt met behulp van een laser, lichtflits-therapie of elektrische epilatie, uitgevoerd door een huidtherapeut of schoonheidsspecialist.
Welk gebied onthaard moet worden, hangt af van de gekozen operatietechniek:
- Phalloplastiek geheel uit onderarm (schacht en plasbuis): er moet een gebied van ongeveer 4 tot 17 cm aan de pinkzijde (ulnaire zijde) worden onthaard (zie figuur hieronder).
- Alleen plasbuis uit onderarm: er moet een gebied van ongeveer 4 tot 17 cm aan de duimzijde (radiale zijde) worden onthaard (zie figuur 3).
Zorgverzekering
Op het moment van dit schrijven worden de hysterectomie, colpectomie, metaïdoioplastiek en phalloplastiek vergoed door de zorgverzekering in Nederland. Voor de ontharing van de donorhuid wordt alleen de huid voor het maken van de plasbuis vergoed. Het ontharen van de huid waarvan de schacht van de penis wordt gemaakt, moet je dus zelf betalen.
We doen ons best deze informatie actueel te houden. Heb je nog aanvullingen of opmerkingen over de bovenstaande informatie? Mail dan naar [email protected]
Deze tekst is aangepast op 7-10-2022
Volgende Stap
We raden je aan alle informatie stap voor stap door te nemen om een volledig beeld te krijgen van de verschillende behandelopties en het proces eromheen!
Terug naar overzicht
Hysterectomie
De hysterectomie is een gynaecologische operatie waarbij de baarmoeder wordt verwijderd. Lees alles over de behandeloptie op deze pagina!
